zaterdag 16 januari 2010

Stralende koeien

Wie geen vlees eet, is volgens veel vleeseters een grote hypocriet. Er zijn van die mensen die er hun persoonlijke queeste van maken om deze hypocrisie te ontmaskeren. De meest geliefkoosde methode daarvoor is het bedenken van bizarre hypothetische situaties. Zo kreeg een veganistische vriendin onlangs de vraag: 'Ja, maar stel dat er een nucleaire ramp was gebeurd, en enkel jij en een koe waren nog over, wat zou je dan doen?'

Aan die vraag moest ik denken tijdens de MO*-lezing van Jonathan Safran Foer en Louise Fresco. Ook Kelly, Low Impact Man en een paar honderd anderen waren aanwezig. Foer is een charismatische entertainer, Fresco maakte indruk met haar wetenschappelijke nuance. Allebei vielen ze vlees eten als norm aan. Waarom denken mensen dat dilemma's zich afspelen op post-nucleaire rampgrond en niet in de supermarkt?

Foer benadrukte dat geen vlees eten een keus is die je elke dag kan maken. Fresco maakte zich dan weer kwaad over het feit dat wanneer ze naar staatsdiners gaat, ze van te voren moet bellen om speciaal een vegetarische versie aan te vragen. Waarom hoeven de vleeseters niet te bellen dat ze vlees willen? En waarom moet ik een hokje met 'vegetariër' aankruisen als ik geen vlees wil op het personeelsfeest?

Want ik ben geen vegetariër meer, maar dat wil nog niet zeggen dat ik altijd vlees wil. Onder invloed van het klimaatplan beperk ik mijn vleesconsumptie tot maximaal één keer in de week. Geen veggiedag, maar vleesdag.

Dat ga ik na afloop van de lezing niet veranderen, maar wellicht dat de boeken van het beide auteurs me op andere ideeen brengen. Dat van Fresco was overigens na de lezing zeer snel uitverkocht, wat mij voor een impulsconsumptie behoedde. Misschien maar hiermee beginnen.

De meer duurzame souvenir die ik meeneem is haar tip om 'vrienden te worden met een boer'. Haar warme pleidooi voor een herwaardering van het boerenberoep als wapen tegen wreedheid en schaalvergroting was overtuigend.

Maar wat ik vooral onthoud is waar het debat over vegetarisme echt om draait. Het al dan niet eten van vlees roept wel degelijk veel ethische vragen op. Maar die draaien niet rond hoe je je dieet aanpast aan extreme situaties. De grote ethische kwesties rond vlees gaan juist over alledaagse keuzes.

3 opmerkingen:

  1. Ik ontdek dat Facebook mijn reacties verschraalt. Ik zocht naarstig naar de "like" knop bij deze blog en ben bij gebreke daaraan gedwongen inhoudelijk (!) te reageren.
    Ben wel benieuwd wat La Louise onder het boerenberoep schaart. Sympatieke keuterboertjes met enkele koeien en wat kippen? Een expert ben ik niet, maar ik had het idee dat om rendabel te zijn je het veehouden op een zekere schaal moet uitoefenen.
    Wat ik ook een fijn voorbeeld van de vleesnorm vind, is mensen die me vragen of ik mijn kinderen met vegetarisme/veganisme ga hersenspoelen, of ze "hun eigen keuze laat maken" (aka ze met vlees opvoeden tot ze oud genoeg zijn om zelf voor vegetarisme te kiezen). Alsof pogen om ethisch te leven een perversiteit is.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wel, het idee is dat als we allemaal veel en goedkoop vlees (en ander voedsel) willen, maar niemand nog boer wil worden omdat iedereen neerkijkt op het boerenberoep, boeren wel gedwongen zijn om per boer heel veel dieren te houden. Als er meer boeren zijn kunnen die minder beesten houden en er beter voor zorgen. Enfin, ik denk toch dat dat het idee erachter was. Of het rendabel is? De prijs zou hoger worden, maar ik denk dat nu voor veel producten geldt dat de prijs in de supermarkt veel lager ligt dan de werkelijke prijs (inclusief dierenleed, uitstoot...) Maar ik kan het ook helemaal verkeerd begrepen hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat ik ook een belangrijk punt in de lezing vond, is de vreemde gewoonte van mensen om aan hun eetgedrag een absolute identiteit op te hangen. Blijkbaar ben je óf vegetariër, óf vleeseter.

    In zijn boek "dieren eten" vergelijkt Foer dat met andere ethische discussies, en komt hij tot het besluit dat dergelijke middelpuntvliedende tendensen bijna nergens anders voorkomen. Als voorbeeld geeft hij het feit dat er geen mensen zijn die altijd dan wel nooit liegen.

    Ik zal zelf niet snel vegetariër worden, maar het idee om mínder vlees te eten onderschrijf ik volledig. En dan is het jammer om te zien dat de discussie altijd polariserend lijkt te werken.

    BeantwoordenVerwijderen